Wat zijn vrije en eerlijke verkiezingen? De afgelopen dagen was Petra Stienen namens de Parlementaire Assemblee van Raad van Europa (De PACE) als enige Nederlands Kamerlid als waarnemer bij de Turkse presidents- én parlementaire verkiezingen. Lees hier over haar ervaringen.
“Ik ben samen met een Oekraïense collega (Iryna Gerashshenko, eerste vicevoorzitter van parlement) met een Turkse tolk in acht scholen geweest in drie totaal verschillende districten (Beskiktas, Kaghitane en Fatih) en heb zo’n 10 stemlokalen bezocht, de opening, sluiting en telling bijgewoond.
Het was meteen duidelijk dat meer het verwachte opkomstpercentage van meer dan 80% gehaald zou worden. We zagen overal veel mensen van alle leeftijden. De BBCs, de ballotbox committees, bestonden overal uit 6 of 7 deelnemers met vertegenwoordiging van veel partijen. Opvallend was dat vaak vrouwen hoofd van deze BBC waren. Ook zagen we in de scholen/stembureaus vele waarnemers van NGOs.
Wij hebben persoonlijk nergens onregelmatigheden gezien. Integendeel, het verliep bijna overal erg georganiseerd en gedisciplineerd. De sfeer zat er echt goed in. De vastberadenheid van Turkse kiezers om hun stem uit te brengen was heel bijzonder. Echt, mensen op leeftijd deden er alles aan om toch naar stembureau te komen.
Op sommige plekken in Fatih (een AKP-bolwerk) hebben we twee keer wat schermutselingen gezien toen mensen van andere partijen vonden dat AKP te dominant aanwezig was. Overigens hoorden we van collega’s in het oosten wel andere verhalen, over stembussen die niet goed gesloten waren, intimidatie door politie en er is zelfs een dode gevallen bij een schietpartij.
Maar of de verkiezingen vrij en eerlijk waren?
In een land waar 99% van de media in handen is van mensen die zonder aarzeling Erdogan steunen, waar de president en regering daar ook volop gebruik van hebben gemaakt? In een land waar de kieswet op zoveel punten is aangepast om de heersende partij een soort alleen macht te geven? In een land waar de noodwet geldt? Waarin er heel weinig ruimte was voor dissidente stemmen en waar een van de partijleiders vanuit een gevangenis zijn campagne moest voeren? Ook is er twee waarnemers van de OVSE waarnemers toegang ontzegd tot Turkije. Als het verschil voor de winst echt maar 2,7% is, dan kun je je afvragen of deze verkiezingen niet allang ‘gestolen’ waren voor ze waren begonnen.
Hoe dan ook, het is aan Erdogan en zijn AKP partij hebben gewonnen, dit heeft de oppositieleider Muhammer Ince van de CHP ook erkend. Door de coalitie met de rechts nationalistische MHP zal de AKP de meerderheid in het parlement houden. Ook zal de Koerdisch gezinde HDP weer in het parlement terugkeren.
Turkije is dus duidelijk politiek een verdeeld land. Het is aan de president Recep Tayyip Erdogan en zijn AKP Partij om de komende jaren te laten zien dat ze er ook zijn voor die Turkse burgers die op andere partijen hebben gestemd.”
Waarnemingsmissie
Petra Stienen is een van de leden van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa. Zij was namens de ALDE groep afgevaardigd in deze waarnemingsgroep van 33 leden die onderdeel uit maakte van de grotere groep van 350 waarnemers van de Organisatie van Veiligheid en Samenwerking en Europa (OVSE)
Meer informatie
- Lees hier de persverklaringen van deParlementaire Assemblee van de Raad van Europaen de OVSE-PA
- Eerder gaf Petra Stienen een interview aan Radio EenVandaag over haar ervaringen. Het interview kan je hier terugluisteren.